De taxonomie, eind april gepresenteerd, is onderdeel van de 'green deal' van de Europese Commissie. Het is een classificatiesysteem dat inzicht geeft in welke producten of diensten groen zijn en welke niet. Hiervoor worden wetenschappelijke definities gebruikt. Er worden dertien sectoren behandeld, waaronder transport, bouw, energie, bosbouw en auto-industrie.

Met de definities kan een bedrijf berekenen welk deel van zijn omzet in lijn is met de taxonomie. Europese bedrijven met meer dan vijfhonderd werknemers moeten daarover in hun jaarverslag 2021 rapporteren, uit hoofde van de Non-Financial Reporting Directive. Ook overheden die obligaties uitgeven, moeten melden of de activiteiten die daarmee gefinancierd worden voldoen aan de taxonomie. Het raamwerk richt zich voor alsnog alleen op milieu en niet op andere esg-indicatoren.

Koppeling met SFDR

Volgens Anne Kock van Montae & Partners zullen ook pensioenfondsen de taxonomie gebruiken. ‘Zij moeten voldoen aan de rapportageverordening SFDR, de Sustainable Finance Disclosure Regulation. Pensioenfondsen die menen dat zij een regeling met esg-kenmerken aanbieden, een artikel 8-product, moeten in hun jaarverslag 2022 melden welk deel van de aandelen-, obligatie- en vastgoedbeleggingen voldoet aan de taxonomie.’

De publicaties van bedrijven over welk deel van hun omzet groen is, leveren belangrijke input voor de SFDR-rapportage van pensioenfondsen, stelt Kock. ‘Al zullen pensioenfondsen deze informatie veelal van hun vermogensbeheerder krijgen. Vermogensbeheerders halen die data op hun beurt weer uit de rapportages van bedrijven. Of ze schakelen daarvoor gespecialiseerde databureaus in.’

Toch meent Kock dat pensioenfondsbestuurders zich zelf ook enigszins moeten verdiepen in wat erin de taxonomie staat. ‘Niet dat ze de honderden pagina’s van a tot z moeten doorlezen. Maar wel dat ze de hoofdlijn snappen en de taxonomie kunnen plaatsen in relatie tot andere Europese groene wetgeving. Zo kunnen pensioenbestuurders de rapportages van vermogensbeheerders beter duiden.’

Wanneer is een bedrijfsactiviteit groen?

Hoe wordt in de taxonomie bepaald of een bedrijfsactiviteit groen is? Hiervoor heeft een technische werkgroep bekeken of een activiteit bijdraagt aan zes milieudoelstellingen. Die doelstellingen zijn klimaatmitigatie (het beperken van CO2-uitstoot), klimaatadaptatie (het aanpassen aan een wereld met klimaatverandering), vervuilingspreventie (bijvoorbeeld de hoeveelheid chemisch afval beperken), bescherming van ecosystemen, transitie naar circulaire economie en duurzaam gebruik van water en maritieme hulpbronnen.

Kock: ‘Een product of dienst is duurzaam als het een substantiële bijdrage levert aan minimaal één van die zes milieudoelstellingen, en de andere doelstellingen niet schaadt. Hiervoor worden bepaalde boven- of ondergrenzen gehanteerd. De omschrijving varieert in concreetheid, afhankelijk van het onderwerp. Soms staat er een specifieke uitstoot per eenheid product, soms wordt er bijvoorbeeld een indicatie gegeven op welke manier iets moet zijn ingebed in de bedrijfsvoering.’

Papieren werkelijkheid

Leiden initiatieven als de taxonomie en SFDR niet tot een papieren wereld, waarin bedrijven en beleggers duurzaamheidslijstjes afvinken, zonder dat daarmee is gezegd dat klimaatverandering wordt tegengegaan?

Kock: ‘Uiteindelijk zijn deze initiatieven bedoeld om groenwassen te voorkomen en transparantie over duurzaamheid te vergroten. Er wordt voortaan in één taal gesproken, waardoor uitspraken over duurzaamheid van bedrijven, overheden en beleggers als pensioenfondsen beter te vergelijken zijn. Voldoen aan de Europese regels betekent echter niet per se dat klimaatverandering wordt tegengegaan. Vanuit de EU moeten daarvoor nog vervolgstappen komen.’

Pensioenfederatie wijst op krappe tijdschema

De Pensioenfederatie is voorstander van de taxonomie, omdat pensioenfondsen hiermee de duurzaamheidsaspecten van investeringen en vermogensbeheerproducten beter kunnen vergelijken. De koepel wijst wel op de uitdagende implementatietijdslijn voor pensioenfondsen richting 1 januari 2022. De voorstellen worden mogelijk pas in september officieel van kracht.

‘Ook zullen pensioenfondsen voor de implementatie gebruik maken van diensten van gespecialiseerde data-aanbieders of hun vermogensbeheerders, die eerst zelf aan de slag moeten met de implementatie van de taxonomie.’